20 sty Najlepsze zabezpieczenie – umowa dzierżawy
Zapytanie od czytelnika:
Do kancelarii leśnictwa zgłosiła się lokalna Fundacja. Zaproponowała wspólny projekt przyrodniczo-edukacyjny, mający na celu wytyczenie szlaku turystycznego na terenie leśnictwa. Organizacja pozyskała dofinansowanie, dlatego może we własnym zakresie oznaczyć szlak oraz zapewnić zakup i ustawienie zaplecza technicznego (tablice, ławki). Inicjatywa jest korzystna, umożliwi prowadzenie lekcji w terenie, jednak pojawiły się już rozbieżności co do obowiązków związanych z utrzymaniem szlaku. Jaką formę prawną powinna przybrać współpraca z Fundacją, aby zabezpieczyć interesy każdej ze stron?
Umowa dzierżawy terenu w najlepszym stopniu zabezpieczy interesy nadleśnictwa i umożliwi organizacji wypełnianie jej zadań statutowych.
Zgodnie z art. 693 i następne kodeksu cywilnego przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Czynsz może być zastrzeżony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju.
Umowa dzierżawy pozwoli fundacji na wykonanie umówionego szlaku według swojego projektu. Dysponując gruntem będzie mogła podejmować wszelkie czynności jak właściciel, zawierać umowy z wykonawcami, ustawić elementy małej architektury. Jednocześnie odpowiedzenie sformułowanie umowy pozwoli leśnictwu prowadzić prawidłową gospodarkę oraz zabezpieczyć się przed ewentualnym ryzykiem.
Stronami umowy będzie wydzierżawiający oraz dzierżawca. Wydzierżawiający – Nadleśnictwo, w imieniu którego działa Nadleśniczy lub leśniczy, do którego zgłosiła się fundacja
(na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Nadleśniczego). Dzierżawcą (bez prawa poddzierżawy) będzie fundacja, której dane widnieją w Krajowym Rejestrze Sądowym (dostępny online pod linkiem: www.ekrs.ms.gov.pl). Reprezentantem fundacji jest Zarząd. Dane osób wchodzących w skład zarządu oraz sposób reprezentacji ujawnione są w rejestrze.
Przedmiotem umowy będzie oddanie do czasowego używania ściśle określonego terenu z przeznaczeniem na wytyczenie i przygotowanie szlaku turystyczno-edukacyjnego. Powinno się doprecyzować cel dzierżawy np. poprzez załączenie do umowy kopii projektu, na który fundacja pozyskała dofinansowanie.
Umowa powinna określać czynsz wraz z warunkami płatności. Mowa oczywiście o zupełnie symbolicznych stawkach (choćby 1 zł rocznie). Możliwe jest również świadczenie niepieniężne np. fundacja zobowiązuje się do zorganizowania akcji „sprzątania lasu”. W omawianym przypadku najistotniejszym elementem umowy jest przejęcie odpowiedzialności za utrzymanie szlaku, bez uszczerbku dla podstawowej funkcji terenu – prowadzenia gospodarki leśnej. Odpowiedzialność fundacji obejmować będzie również płatności wszelkich obciążeń publicznoprawnych. Nie można wykluczyć także odpowiedzialności fundacji za ewentualne roszczenia z tytułu szkód, spowodowanych korzystaniem ze szlaku. Umowa może obligować dzierżawcę do ubezpieczenia w zakresie odpowiedzialności cywilnej.
Ustalenia stron powinny być zawarte na piśmie. Umowa powinna być zawarta na czas określony, obejmujący czas realizacji projektu, z możliwością jej wydłużenia. Wydzierżawiający powinien zastrzec co dalej stanie się ze szlakiem po wygaśnięciu umowy – czy może za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie przejąć sprzęty, czy też zobowiązać fundację do ich uprzątnięcia. Mając na uwadze pozyskane dofinansowanie, fundacji może zależeć na trwałym utrzymaniu efektów projektu, dlatego konieczne jest umówienie się co kontynuowania projektu.
W umowie powinna ponadto znaleźć się klauzula umożliwiająca Nadleśnictwu jednostronne, czasowe zawieszenie jej wykonywania np. ze względu na prace związane z gospodarką leśną. Równocześnie wydzierżawiający powinien zastrzec, iż w przypadku nieutrzymywania szlaku w prawidłowym stanie (brak uprzątnięcia śmieci, stan techniczny urządzeń zagrażający korzystającym itp.) możliwe będzie natychmiastowe wypowiedzenie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Artykuł ukazał się w miesięczniku „Głos Lasu” 1/2022
